اقتصاد کشور بلژیک

مقدمه

بخش صنعتی کشور بلژیک عموما متشکل از منطقه پرجمعیت فلاندر در شمال کشور بلژیک و همچنین اطراف بروکسل می باشد. بلژیک مواد خام و کالاهای نیمه تمام وارد میکند و با تکمیل و ساخت کالای کامل، آن را صادر مینماید. میتوان گفت، تنها منبع طبیعی کشور بلژیک، خاک حاصلخیز آن میباشد. البته این کشور، زغال سنگ نیز دارد که بهره برداری آن دیگر مقرون به صرفه نمی باشد. صنایع پایه نیز در کشور بلژیک وجود دارد. این صنایع شامل فولاد، منسوجات، فرآوری مواد غذایی، داروسازی، خودرو، الکترونیک و ساخت ماشین‌آلات میشود. با این که کشور بلژیک به عنوان یک کشور صنعتی شمرده میشود، اما تنها حدود 24 درصد از تولید ناخالص این کشور را، صنایع تشکیل میدهد. حدود 75 درصد از تولید ناخالص داخلی را خدمات تشکیل میدهد. کشاورزی سهم 1 درصدی از تولید ناخالص داخلی کشور بلژیک را دارد.

معرفی اقتصاد کشور بلژیک

بخش اصلی سرمایه گذاری در اقتصاد این کشور بر روی شبکه حمل و نقل بسیار توسعه یافته و پایگاه های صنعتی و تجاری متنوع می باشد. بلژیک  اولین کشوری بود که در اوایل قرن نوزدهم میلادی در قاره اروپا، شروع به انقلاب صنعتی نمود. از آن زمان به منظور ادغام صنعت خود با همسایگان، زیر ساخت های حمل و نقل خود را بسیار توسعه بخشید. توسعه در بخش بنادر، کانال ها، راه آهن و بزرگراه ها، از جمله بخش هایی هست که کشور بلژیک، بسیار در آن سرمایه گذاری کرده است. کشور بلژیک بشدت به تجارت بین المللی وابسته است و بیشتر بخشهای اقتصادی آن به سمت صادرات محصولات میروند. بر اساس سرانه، بلژیک دو برابر آلمان و پنج برابر ژاپن، صادرات دارد. در سال 1999، این کشور در رتبه یازدهم میان صادرکنندگان برتر جهان، قرار گرفت.

تاریخچه اقتصاد کشور بلژیک

اقتصاد کشور بلژیک در طول سالیان گذشته، پیوسته بر پایه ی صنعت، پی ریزی شده است. همانطور که گفته شد، بلژیک اولین کشوری بود که در قاره اروپا دستخوش انقلاب صنعتی شد و تا قرن 19 از تولیدکنندگان بزرگ فولاد به حساب می آمد. همچنین وجود منابع بزرگ سنگ آهن در این کشور، به صنعتی شدن این کشور، کمک شایانی نمود. از آن زمان به بعد، کشاورزی در این کشور، کاهش یافت. این کاهش پس از جنگ جهانی دوم بطور پیوسته ادامه یافته و تا سال 2000 کشاورزی تنها درصد کمی از اقتصاد این کشور را تشکیل میداد. در حال حاضر، کشاورزی در غرب فلاندر، لیژ و شرق نامور متمرکز است (اگر میخواهید با جغرافیای کشور بلژیک، آشنا شوید، مطالعه مقاله جغرافیای کشور بلژیک را به شما پیشنهاد میکنیم). پس از جنگ جهانی دوم، میزان استفاده از زغال سنگ نیز، کاهش یافت.

همچنین در سال های اخیر، تولیدات سنگین این کشور، کاهش یافته و تولیدات سبک رو به افزایش بوده است. برای توضیح تولیدات سنگین باید گفت که به تولید فولاد، منسوجات، مواد خام و ... تولید سنگین میگویند. امروزه کشور بلژیک با وارد نمودن منابع و کالاهای نیمه ساخته و بعد از آن، از طریق استفاده از تکنولوژی های ساخت پیشرفته، به آنها ارزش افزوده و سپس محصول نهایی را صادر میکند.

ساختار بودجه کشور بلژیک

اگر چه میتوان گفت که تقریبا در طول تاریخ، کشور بلژیک جزو کشورهای ثروتمند بوده است، اما هزینه های عمومی این کشور، طی سالیان متمادی بسیار بیشتر از درآمدها بود و اخذ مالیات در این کشور، با جدیت دنبال نمیشد. از اشتباهات اقتصادی دولت بلژیک در قرم بیستم میتوان به استخدام نیروی کار مازاد در بخش دولتی و یارانه دادن به صنایعی همچون زغال سنگ، فولاد، نساجی و کشتی سازی که مزیت رقابتی بین المللی خود را از دست داده بودند، اشاره کرد. این تصمیمات اشتباه اقتصادی باعث شد تا میزان بدهی انباشته دولت بلژیک تا پایان دهه 1980 میلادی، به 121 درصد تولید ناخالص داخلی برسد. البته باید گفت که به لطف میزان بالای پس انداز در خزانه این کشور، دولت بلژیک کسری بودجه را از این پس اندازها تامین کرد و اثرات مخرب آن را بر اقتصاد این کشور، به حداقل رساند.

دولت فدرال در سال 1992 در زمان انعقاد پیمان ماستریخت اتحادیه اروپا، کسری بودجه 7.1 درصدی داشت. با پذیرش این پیمان توسط دولت بلژیک، در سال 2002، یورو به عنوان واحد پولی این کشور، جایگزین فرانک بلژیک شد و پس از آن زمان تا به امروز، این کشور از واحد پولی یورو استفاده می نماید. طبق این معاهده، دولت بلژیک می بایست تا پایان سال 1997 به کسری بودجه کمتر از 3 درصد تولید ناخالص داخلی، دست میافت که بلژیک با کسری بودجه 0.2 درصد تولید ناخالص داخلی (درست قبل از اجرای یورو) به این امر دست یافت. دولت از آن زمان تا سال 2009 هر سال بودجه خود را متعادل میکند، جایی که حدود 25 میلیارد دلار کسری داشت. بدهی عمومی انباشته بلژیک همچنان بالاست و 99 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 2009 را به خود اختصاص داده است.

تولید ناخالص داخلی کشور بلژیک

تولید ناخالص داخلی را میتوان به عنوان اصلی ترین متغیر در تجزیه و تحلیل ها و ارزیابی های کلان اقتصادی، معرفی نمود. برای تعریف تولید ناخالص داخلی می بایست بیان کرد که به مجموع ارزش محصولات نهایی تولید شده توسط واحدهای اقتصادی مختلف، در یک کشور در طول بازه زمانی مشخص (سالانه یا فصلی)  اطلاق می گردد. میتوان با تجزیه و تحلیل میزان تولید ناخالص داخلی یک کشور (GDP)، اطلاعات بسیار مفیدی پیرامون وضعیت اقتصادی آن کشور، بزرگی اندازه اقتصاد و همچنین میزان رفاه افرادی که در آن کشور اقامت دارند، کسب نمود.

تولید ناخالص داخلی در سال 2020 برای کشور بلژیک برابر 515 میلیارد دلار بوده است. همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌نمایید، میزان GDP کشور بلژیک طی سال های 2019 و 2020 کاهش یافته است. این کاهش عمدتا به دلیل شیوع ویروس کرونا بوده است. همچنین در نمودار زیر، میزان تولید ناخالص داخلی برای کشور بلژیک تا سال 2026 پیش بینی شده است.